Toruń, ul. Szosa Chełmińska 140e
+48 662 129 900

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

Specjalistyczne Gabinety Lekarskie

STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH

Achilles Med. Sp.z.o.o
87-100 Toruń
ul. Szosa Chełmińska 140e
NIP 9562361481

obowiązujące od dnia 03.06. 2024 r.

PODSTAWA PRAWNA:

  1. Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.).
  2. Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1304 z późn. zm.).
  3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249 z późn. zm.),
  4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. poz. 1870),
  5. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1606)

1. WPROWADZENIE

Przemoc domowa wobec dzieci stanowi jedną z najbardziej druzgocących form naruszania ich praw i godności. Małoletni, będąc grupą szczególnie bezbronną, wymagają szczególnego wsparcia, zarówno w zapobieganiu przemocy, jak i reagowaniu na nią w przypadku jej wystąpienia. Wprowadzenie skutecznych standardów ochrony małoletnich stanowi zatem priorytetowy krok w budowaniu bezpiecznego i wspierającego środowiska dla najmłodszych członków społeczeństwa.

Poniższe standardy zostały przygotowane z myślą o zapewnieniu kompleksowej ochrony małoletnich, uwzględniając zarówno aspekty prewencyjne, jak i interwencyjne. Ich celem jest nie tylko reagowanie na przypadki przemocy domowej wobec dzieci, lecz także zapobieganie im poprzez edukację, świadczenie wsparcia oraz współpracę różnych instytucji i organizacji.

Przedstawione standardy stanowią wyraz zobowiązania społecznego do budowania świadomego i bezpiecznego społeczeństwa, w którym każde dziecko może rozwijać się w sposób pełny, zdrowy i szczęśliwy.

W niniejszych Standardach Ochrony Małoletnich przyjęto następujące założenia:

  1. Bezpieczeństwo i ochrona jako priorytet: Głównym celem standardów ochrony małoletnich w Achilles Med. Sp.z.o.o jest zapewnienie im bezpieczeństwa oraz ochrona przed wszelkimi formami przemocy, nadużyć czy dyskryminacji.
  2. Dostosowanie do potrzeb małoletnich: Standardy uwzględniają potrzeby dzieci i młodzieży, zarówno pod względem fizycznym, jak i emocjonalnym, oraz ich celem jest zapewnienie odpowiedniego podejścia do każdego pacjenta.
  3. Profesjonalizm personelu medycznego: Założeniem niniejszych standardów jest zapewnienie, że personel Achilles Med. Sp.z.o.o posiada odpowiednie kwalifikacje oraz odpowiednią wiedzę dotyczącą pracy z małoletnimi, włączając w to umiejętność komunikacji i empatii.
  4. Etyczne postępowanie: Standardy nakładają obowiązek przestrzegania zasad etycznych, włączając w to zachowanie poufności, szacunku oraz niezależności w relacji z małoletnimi pacjentami.
  5. Monitorowanie i ocena działań: Achilles Med. Sp.z.o.o zapewnia regularne monitorowanie i ocenę działań w zakresie ochrony małoletnich tak, aby zapewnić skuteczność standardów oraz ciągłe doskonalenie procedur.

2. SŁOWNICZEK

Ilekroć w niniejszym dokumencie mowa jest o określeniach wskazanych poniżej należy przez nie rozumieć:

  1. „małoletni/dziecko” – każda osoba do ukończenia 18 roku życia.
  2. „opiekun prawny małoletniego” – osoba, która została ustanowiona przez sąd lub inne właściwe organy jako przedstawiciel prawny dziecka w przypadku, gdy rodzice dziecka są nieobecni, niezdolni do pełnienia swoich obowiązków opiekuńczych lub gdy interesy dziecka są w jakikolwiek sposób zagrożone. Ma za zadanie reprezentować dziecko w sprawach prawnych, podejmować decyzje dotyczące jego edukacji, zdrowia i ogólnego dobrobytu oraz chronić jego interesy prawne, osobiste i finansowe.
  3. „osoba najbliższa małoletniego” – osoba wstępna: matka, ojciec, babka, dziadek; rodzeństwo: siostra, brat, w tym rodzeństwo przyrodnie, a także inne osoby pozostające we wspólnym gospodarstwie, a w przypadku jej braku – osoba pełnoletnia wskazana przez małoletniego.
  4. „osoba stosująca przemoc domową” – osoba, który dopuszcza się przemocy domowej.
  5. „personel” – każdy pracownika Centrum Medycznego KINESIS bez względu na formę zatrudnienia, w tym inne osoby, które z racji pełnionej funkcji lub zadań mają kontakt z małoletnimi.
  6. „placówka” –  którakolwiek z placówek Centrum Medycznego KINESIS.
  7. „przemoc domowa” – jednorazowa albo powtarzająca się umyślna forma nadużycia, która występuje w rodzinie, polegająca na stosowaniu agresji fizycznej, psychicznej, seksualnej lub ekonomicznej wobec jednej z osób znajdujących się w relacji domowej.
  8. „przemoc fizyczna” – celowe i zamierzone działania, które przekraczają granice ciała małoletniego, powodując mu ból, cierpienie lub szkodę fizyczną.
  9. „przemoc psychiczna” – jednorazowa lub powtarzająca się forma nadużycia polegająca na stosowaniu działań lub zachowań mających na celu naruszenie integralności psychicznej małoletniego, powodujących jego cierpienie emocjonalne, stres lub szkodliwe skutki dla zdrowia psychicznego i samopoczucia.
  10. „przemoc seksualna” – jednorazowa lub powtarzająca się forma nadużycia polegająca na wykorzystywaniu seksualnym małoletniego przez osobę dorosłą lub osobę starszą, która posiada większą władzę lub autorytet nad małoletnim przybierająca różne formy, takie jak gwałt, napaść seksualna, molestowanie seksualne czy wszelkie inne działania seksualne wymagające udziału małoletniego bez jego zgody lub zrozumienia.
  11. 11)”świadek przemocy domowej” – osoba, która posiada wiedzę na temat stosowania przemocy domowej lub widziała akt przemocy domowej.
  12. „zaniechanie” – chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych przez osoby zobowiązane do opieki, troski i ochrony zdrowia i/lub nierespektowanie podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w rozwoju.


STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH OBOWIĄZUJĄCE W ACHILLES MED. SP.Z.O.O

I. Niniejszy dokument jest powszechnie dostępny dla pacjentów, małoletnich oraz pracowników.

  1. Niniejszy dokument „Standardy ochrony małoletnich w Achilles Med. Sp.z.o.o został przygotowany zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o modyfikacji ustawy – Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz.U. poz. 1606).
  2. Pracownicy placówek, pacjenci oraz rodzice/opiekunowie prawni nieletnich zostali poinformowani o treści dokumentu.
  3. Dokument został wdrożony do stosowania w placówce  Achilles Med. Sp.z.o.o
  4. Dokument został udostępniony na terenie placówki  Achilles Med. Sp.z.o.o, jak również na stronie internetowej https://gabinetyachillesmed.plW placówce znajdują się wyeksponowane numery telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży.
  5. Przyjęte zasady i realizowane procedury ochrony małoletnich są poddawane weryfikacji co najmniej raz na dwa lata.

II. Personel Achilles Med. Sp.z.o.o zapewnia i gwarantuje bezpieczne i przyjazne środowisko w placówce. nel

W Achilles Med. Sp.z.o.o przed zatrudnieniem personelu do pracy z małoletnimi, przeprowadza się weryfikację każdego kandydata w Krajowym Rejestrze Karnym oraz Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. W przypadku zatrudnienia cudzoziemców, personel dokonuje weryfikacji w rejestrach karalności państw trzecich w zakresie określonych przestępstw (lub ich odpowiedników w prawie obcym) lub na podstawie oświadczeń o niekaralności, zgodnie z postanowieniami art. 7 pkt 5 Ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 1606).

Zasady, którymi kieruje się personel Achilles Med. Sp.z.o.o podczas pracy z małoletnimi:

  1. Personel placówki medycznej jest świadomy specyficznych potrzeb i zagrożeń, jakie mogą dotyczyć małoletnich pacjentów.
  2. Personel dba o zapewnienie wsparcia emocjonalnego małoletnim pacjentom, w tym poprzez empatyczną komunikację i zrozumienie ich sytuacji.
  3. Personel podejmuje wszelkie niezbędne środki, aby zapewnić fizyczne bezpieczeństwo małoletnich pacjentów w placówce medycznej.
  4. Personel działa proaktywnie w celu identyfikacji i zapobieganiu wszelkim formom przemocy wobec małoletnich, w tym przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej.
  5. Personel zapewnia małoletnim pacjentom dostęp do zrozumiałych informacji dotyczących ich stanu zdrowia, leczenia i procedur medycznych, zachowując jednocześnie odpowiedni poziom poufności.
  6. Personel angażuje rodziców lub opiekunów prawnych małoletnich pacjentów w proces leczenia i podejmowania decyzji medycznych, kiedy jest to odpowiednie i zgodne z prawem.
  7. Personel podejmuje działania mające na celu edukację małoletnich pacjentów na temat zdrowego stylu życia i promocję zdrowia, aby umożliwić im rozwój i utrzymanie dobrego stanu zdrowia.
  8. Personel regularnie monitoruje środowisko placówki medycznej pod kątem bezpieczeństwa i komfortu małoletnich pacjentów, a także dokonuje oceny skuteczności działań podejmowanych w celu ochrony ich praw i dobrostanu.


III. Działania podejmowane przez personel Achilles Med. Sp.z.o.o celem zapewnienia maksymalnej ochrony małoletnich przed działaniami krzywdzącymi.

  1. Przed rozpoczęciem pracy lub dopuszczeniem do kontaktu z małoletnimi, pracownicy i praktykanci są obowiązani zapoznać się ze Standardami ochrony małoletnich obowiązującymi w placówce, pisemnie potwierdzają zapoznanie się z powyższym dokumentem oraz zobowiązują się do przestrzegania jego postanowień.Dokumenty potwierdzające zapoznanie się personelu ze Standardami Ochrony Małoletnich umieszczane w aktach osobowych pracowników.
  2. Podczas komunikacji z małoletnimi, personel zachowuje cierpliwość i okazuje szacunek. 
  3. Personel reaguje zgodnie z zasadami konstruktywnej komunikacji i konstruktywnej krytyki na wszelkie obraźliwe, nieodpowiednie zachowania lub słowa małoletnich. Personel nie podnosi głosu na małoletnich.
  4. Personel jest zobowiązany do zachowania szczególnej troski wobec dzieci, które doświadczyły nadużycia lub krzywdy, w tym fizycznej w tym w szczególności seksualnej, psychicznej lub zaniedbania. 
  5. W sytuacjach wymagających kontaktu fizycznego takich jak pielęgnacji i higiena dziecka, personel unika zbędnego kontaktu fizycznego z dzieckiem, zwłaszcza podczas pomagania mu w ubieraniu się i rozbieraniu.

IV. Zachowania personelu niedozwolone wobec małoletnich.

  1. Personel w żadnej sytuacji nie stosuje jakiejkolwiek formy przemocy fizycznej wobec małoletniego, tj. na przykład: zabierania rzeczy, uderzania, popychania, ograniczania ruchu lub wykręcania rąk.
  2. Personel nie wykorzystuje wobec małoletniego relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby) jak również nie upokarza, nie lekceważy ani nie obraża małoletnich.
  3. Personel niezależnie od sytuacji nie stosuje żadnej formy przemocy psychicznej wobec małoletniego, na przykład:

    1) stygmatyzowania ze względu na zdrowie, wygląd, orientację seksualną, poglądy lub sytuację finansową;
    2) wyśmiewania, poniżania, wyzywania, grożenia;
    3) rozpowszechniania jakichkolwiek nieprawdziwych, poniżających materiałów dotyczących małoletnich;
    4) cyberstalkingu – tj. śledzenia działań małoletnich w internecie i publikowania ich.
  4. Personel niezależnie od sytuacji nie używa w stosunku do małoletnich wypowiedzi o podtekście seksualnym ani nie odnosi się do atrakcyjności seksualnej małoletnich, w tym min.:

    1) nie wypowiada wulgarnych lub niestosownych dowcipów i żartów,
    2) nie komentuje ciała/wyglądu/ubioru z podtekstem seksualnym ani w sposób niestosowny,
    3) nie wypowiada dyskryminujących komentarzy dotyczących płci.
  5. Personel nie angażuje się w prywatne rozmowy z małoletnimi w mediach społecznościowych jak również nie zamieszcza komentarzy ani nie udostępnia jakichkolwiek zdjęć o podtekście erotycznym lub krzywdzącym, które mogłyby wyrządzić szkodę małoletnim.
  6. Personel nie nakłania małoletniego do angażowania się w jakiekolwiek działania o charakterze seksualnym jak również nie narusza nietykalności osobistej małoletniego poprzez takie zachowania jak min.: obmacywanie, głaskanie czy klepanie w sposób nieodpowiedni lub dwuznaczny.


V. Wytyczne dotyczące organizacji postępowania w sytuacji podejrzenia krzywdzenia małoletnich lub posiadania informacji o krzywdzeniu małoletniego.

  1. Działania podejmowane w przypadku krzywdzenia lub podejrzenia krzywdzenia małoletniego nie mogą naruszać jego godności, wolności, prawa do prywatności ani nie mogą spowodować szkody w jego zdrowiu psychicznym, takiej jak poczucie krzywdy, poniżenia, zagrożenia lub wstydu.
  2. Personel placówki Achilles Med. Sp.z.o.o jest zobowiązany udzielić małoletniemu informacji o możliwościach uzyskania pomocy lub wsparcia oraz o uprawnieniu do uzyskania bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego o ustaleniu przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy lub zaniedbania.
  3. Personel medyczny ma obowiązek zgłosić popełnienie przestępstwa na szkodę małoletniego, rozpoczynając proces „Niebieskich Kart”, informując sąd rodzinny i opiekuńczy.
  4. W placówce Achilles Med. Sp.z.o.o prowadzona jest dokumentacja przypadków zgłaszanych w kontekście podejrzeń krzywdzenia lub krzywdzenia małoletnich.
  5. Z każdego zgłoszenia incydentu lub zdarzenia zagrażającego dobru małoletniego sporządza się pisemną notatkę.
  6. Jeśli istnieje podejrzenie popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, konieczne jest przekazanie organom ścigania stosownego pisemnego zgłoszenia.
  7. Zidentyfikowanie symptomów krzywdzenia u małoletniego pacjenta wymaga obowiązkowego wpisu do dokumentacji medycznej.


VI. Procedura działania w sytuacji podejrzenia stosowania lub wykrycia stosowania przemocy domowej wobec małoletniego.

  1. Rozpoznawanie przypadków stosowania przemocy wobec małoletnich odbywa się na kilka sposobów:

    1) małoletni może sam ujawnić fakt stosowania wobec niego przemocy domowej, informując o tym personel Achilles Med. Sp.z.o.o

    2) informacje o podejrzeniu stosowania lub stosowaniu przemocy domowej wobec małoletniego mogą pochodzić od świadków bezpośrednich, takich jak rodzice, rodzeństwo, koledzy, koleżanki, sąsiedzi, osoby z dalszej rodziny dziecka lub przypadkowi świadkowie przemocy. Wszelkie informacje o przemocy są traktowane jako fakty, a pracownicy są zobowiązani do reagowania zgodnie z obowiązującymi zasadami.

    3) Personel mający kontakt z małoletnim analizuje objawy krzywdzenia obecne u dziecka.
  2. Zgłaszanie przemocy domowej przez małoletniego:

    1) każdy małoletni może zgłosić ustnie lub pisemnie personelowi Achilles Med. Sp.z.o.o doznawania przemocy domowej.

    2) zgłoszenie przemocy może odbyć się poprzez min. bezpośrednią rozmowę lub przez telefon.

    3) personel, który uzyskał informację o krzywdzeniu dziecka podejmuje w pierwszej kolejności działania mające na celu zaprzestanie przemocy.

    4) osoba podejrzewająca krzywdzenie małoletniego niezwłocznie raportuje ten fakt właścicielowi placówki lub bezpośredniemu przełożonemu.

    5) w przypadku, gdy w ocenie personelu istnieje zagrożenie życia dziecka, pracownik natychmiast informuje odpowiednie służby, takie jak Policję i pogotowie ratunkowe.

    6) dla dzieci obcojęzycznych lub mających trudności w komunikacji, pracownik zapewnia wsparcie w nawiązaniu kontaktu poprzez tłumacza lub inne formy komunikacji.
  3. Interwencja w przypadku podejrzenia przez personel Achilles Med. Sp.z.o.o popełnienia przestępstwa na szkodę dziecka polega na sporządzeniu pisemnego zawiadomienia, opisującego dokładnie zdarzenie, ze wskazaniem danych pokrzywdzonego małoletniego (imię, nazwisko, adres, PESEL) i potencjalnego sprawcy (co najmniej imię i nazwisko i inne dane umożliwiające identyfikację, np. relacja do dziecka – ojciec, matka, miejsce zamieszkania albo miejsce pracy bądź nauki) przesłaniu go do najbliższej jednostki Policji lub Prokuratury i telefonicznym zawiadomieniu o sytuacji tych podmiotów.


VII. Uruchomienie procedury „Niebieskiej Karty” oraz osoby odpowiedzialne za jej wdrożenie.

Przepisy ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej oraz rozporządzenie dotyczące procedury „Niebieskie Karty” zobowiązują pracowników medycznych do aktywnego działania w przypadku jakichkolwiek podejrzeń związanych ze stosowaniem przemocy wobec małoletnich. Podstawowym celem opisanej poniżej procedury jest określenie zasad postępowania personelu w przypadku stwierdzenia krzywdzenia małoletniego lub uzasadnionego podejrzenia krzywdzenia.

  1. Ogólne zasady procedury:

    1) Niniejsza procedura obowiązuje cały personel medyczny zatrudniony i/lub udzielający świadczeń zdrowotnych w placówkach Achilles Med. Sp.z.o.o

    2) Kontrolę nad przestrzeganiem niniejszej procedury sprawuje kierownika placówki.

    3) Formularze „Niebieskiej Karty – A” i „Niebieskiej Karty – B” są dostępne w każdej placówce Achilles Med. Sp.z.o.o

    4) Rejestr przypadków, w których wszczęto procedurę „Niebieskiej Karty” prowadzi kierownik placówki. 
  2. Wszczęcie procedury „Niebieskiej Karty” następuje w momencie wypełnienia formularza Karty – „A” w przypadku podejrzenia stosowania przemocy wobec małoletnich lub w wyniku zgłoszenia dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy w rodzinie. Do wszczęcie procedury „Niebieskiej Karty” nie jest wymagana zgoda osoby doznającej przemocy. 
  3. Do wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty” nie jest wymagany uprzedni kontakt z osobą stosującą przemoc domową ani obecność tej osoby w czasie wypełniania kwestionariusza.
  4. Osoba wszczynając procedurę „Niebieskie Karty” ma prawo przeprowadzić rozmowę z małoletnim. Rozmowę przeprowadza się w warunkach gwarantujących swobodę wypowiedzi i poszanowanie godności tej osoby oraz zapewniających jej bezpieczeństwo.
  5. Czynności przeprowadza się w obecności rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego. W sytuacji, gdy to rodzice, opiekun prawny lub faktyczny są podejrzani o stosowanie przemocy wobec dziecka, te czynności przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej (w rozumieniu art. 115 § 11 kk) czyli np. dziadków, pradziadków oraz rodzeństwa lub pełnoletniej osoby wskazanej przez małoletniego.
  6. Po uzupełnieniu karty – „A”, osoba dotknięta przemocą domową w rodzinie – rodzic, opiekun prawny lub faktyczny, osoba, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie otrzymuje wypełniony formularz Karty „B”.
  7. Formularz „B” jest dokumentem dla osób pokrzywdzonych, zawierającym definicję przemocy, praw człowieka, informację o miejscach, gdzie można uzyskać pomoc. 
  8. Wypełniony formularz – „Niebieska Karta – A” niezwłocznie, nie później niż  w terminie 5 dni od wszczęcia procedury, przekazuje się do zespołu interdyscyplinarnego za pośrednictwem kierownika placówki.
  9. Kopię wypełnionego formularza „Niebieska Karta – A” archiwizuje się w placówce.
  10. Wypełnienie formularza „A” nie zwalnia personelu placówki z obowiązku podjęcia co najmniej doraźnych działań interwencyjnych zapewniających bezpieczeństwo osobie doznającej przemocy.


VIII. Ochrona wizerunku małoletniego podejmowana w placówce  Achilles Med. Sp.z.o.o

  1. Placówka uznając prawo małoletnich do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku małoletnich.
  2. Placówka nie utrwala i nie upublicznia wizerunku małoletnich.
  3. Personelowi placówki  Achilles Med. Sp.z.o.o nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (min. poprzez filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie placówki Achilles Med. Sp.z.o.o bez pisemnej zgody opiekuna małoletniego.  Niedopuszczalnym również jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.